بیمارستان دیجیتال یا هوشمند؛ خود را به دستان تکنولوژی بسپارید

در حال حاضر، بیمارستان‌ها دیگر مثل گذشته نیستند که با کلی پرونده‌سازی و از این بخش به بخشی دیگر رفتن، وقت‌تان تلف شود. حتی دیگر لازم نیست برای گرفتن نتیجه تصویربرداری یا آزمایش خود، مجبور به مراجعه مجدد باشید. چرا که بسیاری از بیمارستان‌ها آرام آرام در حال تبدیل شدن به بیمارستان دیجیتال هستند. اما بیمارستان دیجیتال چیست؟ به طور ساده در یک بیمارستان دیجیتال، پزشکان، پرستاران و تیم مراقبت‌های بهداشتی برای دسترسی به اطلاعات پزشکی بیمار مثل سابقه پزشکی و نتایج تصویربرداری و آزمایش‌های انجام شده، به جای استفاده از پرونده کاغذی از رایانه، تبلت یا موبایل استفاده می‌کنند. همچنین دستگاه‌های دیجیتال کنترل علائم حیاتی که در کنار تخت بیمار قرار دارند، به طور اتوماتیک سیگنال‌های حیاتی مثل فشار خون، دمای بدن و ضربان قلب را مستقیماً در پرونده پزشکی الکترونیکی بیمار آپلود می‌کنند.

در بیمارستان دیجیتال برای شناسایی بیمار و دسترسی سریع به علائم حیاتی ثبت شده و تصاویر رادیولوژی گرفته شده از او، از مچ‌بندهای بارکددار استفاده می‌شود. پرستار با اسکن کردن این بارکد می‌تواند تمامی اطلاعات پرونده پزشکی را به صورت آنلاین مشاهده کند. اما نکته مهم این است که فقط برخی کارکنان امکان دسترسی به پرونده بیمار را دارند. بنابراین تمامی اطلاعات با امنیت بالا، ذخیره و محافظت می‌شوند.

در بیمارستان دیجیتال، علاوه بر استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های پیشرفته، از داده‌های کلان، هوش مصنوعی و پلتفرم‌های ایمن با تمرکز بر روی مراقبت از بیمار و ارائه راهکارهای پیشگیرانه استفاده می‌شود. همچنین پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه هوش مصنوعی، داده‌های کلان، رباتیک، یادگیری ماشین و کنترل بیماران از راه دور، تحول چشمگیری در مراقبت‌های پزشکی دیجیتال ایجاد کرده است.

در حال حاضر که جمعیت دنیا روز به روز پیرتر می‌شود، همه به گوشی‌های هوشمند دسترسی دارند و اپلیکیشن‌های مختلفی برای مراقبت و درمان توسعه یافته‌اند می‌توان با راه‌اندازی بیمارستان دیجیتال، هزینه‌های تشخیص و درمان پزشکی را تا حد زیادی کاهش داد.

مزایای تبدیل شدن بیمارستان سنتی به بیمارستان دیجیتال

تبدیل شدن بیمارستان سنتی به بیمارستان دیجیتال، مزایای زیادی هم برای بیمار و هم پرسنل بیمارستان دارد مثل:

• دسترسی پزشک و سایر پرسنل به اطلاعات بیمار تسریع شده و در نتیجه، پروسه درمان بیمار دقیق‌تر و سریع‌تر طی می‌شود و بیمار زودتر می‌تواند مرخص شود.
• با کاهش چشمگیر زمان انجام کارهای اداری می‌توان زمان بیشتری را به مراقبت از بیمار اختصاص داد و از اتلاف وقت جلوگیری کرد.
• امکان انجام تحقیقات پزشکی به بهترین نحو ممکن فراهم می‌شود.
• اثرات منفی فعالیت‌های بیمارستانی بر روی محیط زیست کاهش می‌یابد.

چالش‌های موجود در بیمارستان دیجیتال

دیجیتالی شدن مراقبت‌های بهداشتی، چالش‌های متعددی را برای بیماران، پزشکان و توسعه‌دهندگان تکنولوژی به وجود آورده است. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

• با توجه به حجم انبوه داده‌های جمع‌آوری شده از سیستم‌های مختلف که داده‌ها را با فرمت و کدگذاری متفاوتی ذخیره می‌کنند، قابلیت تعامل تمامی این داده‌ها با یکدیگر، یک چالش همیشگی است.
• از طرف دیگر، سطح سواد دیجیتال بین بیماران یکسان نبوده و احتمال دسترسی نابرابر به مراقبت‌های بهداشتی و مواجهه با مسائلی مانند ذخیره‌سازی، دسترسی، اشتراک‌گذاری و مالکیت داده‌ها وجود دارد. این موضوع باعث ایجاد نگرانی در خصوص امنیت اطلاعات و حریم خصوصی می‌شود. به عنوان مثال، اگر دستگاه‌های پزشکی هک شوند ممکن است اطلاعات بیماران دستکاری شوند.
• یکی دیگر از چالش‌ها مربوط به اخلاق پزشکی است. به عنوان مثال، در صورتی که برای انجام جراحی از سیستم‌های رباتیک استفاده شود و حین جراحی مشکلی برای بیمار به وجود آید، چه کسی مسئول این اشتباه است: بیمارستان، توسعه‌دهنده یا سازنده فناوری، پزشکی که از ربات استفاده کرده یا شخصی دیگر؟

نقش هوش مصنوعی در بیمارستان دیجیتال

هوش مصنوعی می‌تواند هم در حوزه تشخیص بیماری‌ها و هم درمان آن‌ها نقش مؤثری داشته باشد. با استفاده از هوش مصنوعی امکان یافتن سریع‌تر راه‌های درمانی جدید، تولید واکسن برای بیماری‌های ناشناخته، پیشگیری از بروز مشکلات سلامتی و انتخاب راهکارهای درمانی مؤثرتر و ایمن‌تر، وجود دارد.

به طور کلی، بکارگیری هوش مصنوعی در برنامه‌های مراقبت بهداشتی می‌تواند به تصمیم‌گیری پزشک چه در تشخیص و چه در درمان کمک کرده و به آن سرعت دهد. به عنوان مثال، بسیاری از بیمارستان‌های دیجیتال از ابزارهای مانیتورینگ بیمار مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند که می‌تواند داده‌های مربوط به وضعیت بیمار را به صورت Real-time جمع‌آوری کرده و بر اساس آن، بهترین راهکار درمانی را ارائه دهد. در تصویربرداری پزشکی، استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند تعداد کلیک‌های اپراتور جهت انجام یک کار را کاهش دهد و مراحل بعدی را بر اساس نتایج بدست آمده، برنامه‌ریزی نماید. یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی، مدلسازی تجهیزات پزشکی و بیمار و نمایش نحوه عملکرد تجهیزات تحت شرایط واقعی است.

اهمیت داده‌های کلان در بیمارستان دیجیتال

دیجیتالی شدن اطلاعات بیماران باعث به وجود آمدن حجم زیادی از داده‌ها یا در اصطلاح داده‌های کلان می‌شود. با توجه به اهمیت کیفیت مراقبت‌های بهداشتی، داده‌های کلان نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند تا بتوان با تحلیل آن‌ها، تصمیمات آگاهانه‌تری را اتخاذ نمود.

داده‌های کلان بسیار گسترده و پیچیده بوده و با استفاده از روش‌های سنتی، قابل درک نیستند. این داده‌ها با بکارگیری الگوریتم‌های یادگیری ماشین و توسط تحلیل‌گر داده، پردازش می‌شوند. با توجه به حجم بالای داده‌ها، تنوع زیاد آن‌ها و اهمیت ذخیره صحیح و دقیق آن‌ها، بیمارستان دیجیتال باید از فناوری‌های قابل اطمینان برای جمع‌آوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل این داده‌ها استفاده کند.

داده‌های کلان می‌توانند در زمینه مراقبت‌های بهداشتی، مزایای زیر را داشته باشند:

• کاهش خطاهای دارویی: نرم‌افزار می‌تواند با تجزیه و تحلیل سوابق بیمار، تناقض بین وضعیت سلامت او و نسخه تجویز شده توسط پزشک را پیدا کند و سپس پزشک را از خطای احتمالی مطلع نماید.
• کمک به مراقبت‌های پیشگیرانه: بسیاری از بیمارانی که به اورژانس مراجعه می‌کنند افرادی هستند که بیماری‌شان عود کرده یا برای چندمین بار با همان مشکل قبلی خود مراجعه کرده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌های کلان می‌تواند به شناسایی این بیماران و ارائه برنامه‌های پیشگیرانه جهت جلوگیری از بازگشت مجدد آن‌ها، کمک کند.
• عملکرد دقیق‌تر پرسنل: با استفاده از آنالیز داده‌های کلان می‌توان نرخ پذیرش بیمار در بیمارستان یا کلینیک را پیش‌بینی کرد و بر اساس آن، برنامه حضور کارکنان را بهبود داد.

سیستم پکس در بیمارستان دیجیتال

سیستم پکس، یک سامانه بسیار مفید در بیمارستان دیجیتال است که به طور اختصاصی جهت استفاده در بخش تصویربرداری پزشکی کاربرد دارد. سامانه پکس (PACS) تصاویر گرفته شده از دستگاه‌های تصویربرداری مثل رادیولوژی، ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن و گزارش‌های مربوط به آن‌ها را ذخیره می‌کند. همچنین با استفاده از سیستم پکس (PACS) امکان ارسال تصاویر و اطلاعات در هر زمان و در هر مکان فراهم می‌شود.

یکی از سیستم‌های پکس مورد استفاده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، سیستم پکس خلیج فارس است که با داشتن ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند سرعت بالا در ذخیره کردن تصاویر، بکاپ‌گیری خودکار از داده‌ها و تصاویر، امکان اتصال به تمامی سامانه‌های HIS، ثبت گزارش پزشک در قالب فایل صوتی و متنی و داشتن سامانه جوابدهی به صورت پنل پیامکی می‌تواند پاسخگوی نیازهای پزشکان و پرسنل در بیمارستان‌های دیجیتال باشد.

منبع

https://www.techtarget.com/searchhealthit/definition/digital-health-digital-healthcare

https://metrosouth.health.qld.gov.au/princess-alexandra-hospital/digital-hospital