دستگاه سی آرم چیست و چه کاربردهایی دارد؟

دستگاه سی آرم (C-Arm) یک ابزار پیشرفته در تصویربرداری پزشکی است که بر مبنای تکنولوژی X-ray کار می‌کند. دستگاه C-Arm در درجه اول برای انجام فلوروسکوپی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در رادیوگرافی نیز کاربرد دارد. بازوی دستگاه به شکل حرف انگلیسی C است و به همین دلیل، به آن C Arm می‌گویند؛ یک سر این بازو به منبع پرتو ایکس و انتهای دیگر آن، به دتکتور متصل است.

اگر می‌خواهید شناخت کاملی از دستگاه سی آرم پیدا کنید و ببینید که در حیطه کاری شما کاربردی دارد یا خیر، این مطلب برای شماست.

چرا از دستگاه سی آرم استفاده می‌کنند؟

دستگاه C-Arm یک ابزار کامل در پزشکی مدرن و تصویربرداری پزشکی محسوب می‌شود. هدف اصلی آن تهیه تصاویر X-ray با رزولوشن بالا و به‌صورت زنده است. این قابلیت، دستگاه سی آرم را به یک دستیار ارزشمند و ضروری در زمینه‌های مختلف، از جمله ارتوپدی و جراحی دستگاه گوارش تبدیل کرده.

انعطاف‌پذیری و دقت C-arm در انجام کارهای متنوعی همچون گاید یا هدایت جراحی‌های پیچیده، کمک به جای‌گذاری دقیق ایمپلنت‌ها یا کمک به تشخیص فوری بیماری‌ها کاری کرده است که اکثر پزشکان جایی را در مطب یا کلینیک خود برای آن باز کنند. علاوه‌بر این، بازوی Cشکل آن مانور بالا و موقعیت‌یابی بهینه بیمار را تسهیل و امکان دریافت و ثبت بهترین تصاویر ممکن را فراهم می‌کند. در واقع، دستگاه C Arm وارد دنیای پزشکی شده است تا دقت تشخیص و معاینه و سرعت و تأثیر درمان را افزایش دهد.

دستگاه C-Arm چگونه کار می‌کند؟

یک دستگاه سی آرم متحرک، از یک ژنراتور X-Ray، یک تقویت کننده تصویر یا دتکتور با پنل صاف و ورک‌استیشن (workstation) تشکیل شده است که از طریق آن می‌توان عملکرد دستگاه را کنترل کرده و تنظیمات لازم را انجام داد. بازوی دستگاه که به شکل C است و ژنراتور را به دتکتور متصل می‌کند، امکان حرکات افقی، عمودی و چرخش به حول محور را دارد. بنا بر همین قابلیت، شما می‌توانید از زوایای مختلفی از بیمار عکس بگیرید.

تخت بیمار بین ژنراتور و دتکتور قرار دارد و ژنراتور پرتوهای ایکس را منتشر می‌کند و این پرتوها وارد بدن بیمار می‌شوند. تقویت‌کننده تصویر یا دتکتور، پرتوهای ایکس را به یک تصویر قابل مشاهده بر روی مانیتور سی آرم تبدیل می‌کنند. پزشک می‌تواند حین عمل، جزئیات آناتومیکی مثل استخوان‌ها، شکستگی استخوان، ایمپلنت‌ها و ابزار وارد شده در داخل بدن را در زمان واقعی مشاهده کند، بدون اینکه آسیبی به اجزای دیگر وارد شود.

اجزای دستگاه سی آرم

هر دستگاه ‌C-Arm پرتابل معمولاً از سه بخش تشکیل می‌شود: ژنراتور پرتو ایکس، سیستم تصویربرداری و یونیت ورک‌استیشن (workstation unit).

ژنراتور اشعه ایکس

این بخش در در داخل قابی قرار دارد که بازوی C در آن سوار شده. شما می‌توانید آن را به‌طور مستقیم و از طریق یونیت ورک استیشن و یا با استفاده از ریموت و در لحظه کنترل کنید. حتی با افزایش قدرت X-Ray زمان تابش پرتو کمتر بوده و خطر مرتبط با آن نیز بسیار کم و نزدیک به صفر است.

سیستم تصویربرداری

سیستم تصویربرداری قدرتمند دستگاه سی‌آرم در هر عمل قابلیت تصویربرداری از زوایای مختلف را دارد. این مزیت در انواع روش‌های جراحی‌ مانند ارتوپدی، اورولوژی و کاردیولوژی برجسته می‌شود. کل این سیستم بسیار فشرده و سبک‌وزن است و با حرکت در جهت‌های مختلف، تصاویر کاربردی از زوایای متفاوت را در کمترین زمان و بدون زحمت تهیه می‌کند. با این‌حال، دستگاه با استحکام تمام در جای خود قرار می‌گیرد و احتمال حرکت کردن پایه دستگاه در طول عمل وجود ندارد.

یونیت ورک استیشن

کل عملکرد دستگاه C-Arm از طریق یونیت ورک استیشن کنترل می‌شود. روی این یونیت دسته‌ها و دکمه‌های مختلفی وجود دارد که با کمک آن‌ها می‌توان حرکات، زوایا و قدرت پرتو تابشی را کنترل کرد و تنظیمات مربوط به رادیوگرافی و فلوروسکوپی را انجام داد.

کابل، هارد دیسک، نرم‌افزار پیشرفته بهبود تصویر برای کاهش نویز، کنترل کنتراست، مانیتور، کنترل زوم و پدال از دیگر قطعات دستگاه سی آرم هستند.

تفاوت C-Arm با رادیوگرافی یا دستگاه فلوروسکوپی ثابت

شاید بپرسید چه تفاوتی بین سی آرم و رادیوگرافی یا دستگاه فلوروسکوپی ثابت وجود دارد و چرا در رادیوگرافی، از اشعه ایکس برای تصویربرداری یا ضبط تصاویر به‌صورت دیجیتال و یا بر روی فیلم X-ray استفاده می‌کنند. در کارهایی که با فلوروسکوپی ثابت انجام می‌شود، مثل معاینات با استفاده از باریم میل، اندام‌ها و مایعات بدن یا ماده کنتراست به صورت زنده و با تصاویر متحرک نمایش داده می‌شوند تا پزشک بتواند انسداد و غیره را تشخیص دهد.

هم رادیوگرافی و هم فلوروسکوپی ثابت برای اهداف تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما دستگاه سی آرم علاوه‌بر اینکه برای انجام فلوروسکوپی استفاده می‌شود، در انجام عمل‌های جراحی و اینترونشن‌ها هم می‌توان از آن کمک گرفت. با مطالعه مزایای دستگاه C-Arm در ادامه، بیشتر به تفاوت آن با دستگاه‌های مشابه پی می‌برید.

مزایای دستگاه سی آرم

دستگاه C-Arm پرتابل و متحرک به دلیل مزایا و قابلیت‌هایی که داراست که در زیر هم به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم، در آینده‌ای نه‌چندان دور جایگزین تجهیزات تصویربرداری قدیمی می‌شود.

انعطاف‌پذیری و قابلیت تحرک

یکی از مهم‌ترین مزیت های دستگاه سی آرم در رادیولوژی این است که برخلاف دستگاه‌های رادیولوژی ثابت و قدیمی، شما می‌توانید آن را در زوایای متفاوت حرکت دهید و یا ارتفاع آن را تنظیم کنید. پرتابل بودن این دستگاه برای پزشکانی که در کلینیک‌های استیجاری و یا فضاهای کوچک طبابت می‌کنند، برجسته‌تر می‌شود زیرا می‌توانند به‌راحتی دستگاه را به مکان یا اتاق دیگری منتقل کنند. این ویژگی سی آرم در موارد اورژانسی اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند.

ایمنی بیشتر در برابر پرتوهای تابشی

مزیت دیگر دستگاه سی آرم متحرک این است که بیمار و اپراتور کمتر در معرض اشعه تابشی هستند. تجهیزات تصویربرداری قدیمی معمولاً برای تهیه تصاویر با کیفیت، مستلزم سطح بالایی از پرتوتابی هستند. با این‌حال، سی آرم های متحرک اشعه را با دوز بسیار کمتری می‌تابانند، بدون اینکه از کیفیت تصاویر کاسته شود.

تصویربرداری در زمان واقعی

ارائه تصاویر زنده و در زمان واقعی برای بسیاری از پروسه‌های پزشکی اهمیت بالایی دارد و نقشی حیاتی را در کاهش عوارض و بهبود نتیجه عمل ایفا می‌کند. دستگاه C-Arm متحرک خدمت بزرگی را در این راستا انجام می‌دهد. پزشک با کمک این دستگاه می‌تواند مشکل یا بیماری را به‌سرعت تشخیص داده و بهترین راه درمان را برای آن در پیش بگیرد.

علاوه‌براین، ارائه تصاویر زنده موجب افزایش دقت در جراحی‌هایی همچون جای‌گذاری ابزار درمانی می‌شود. در این‌صورت، نتیجه درمان بهتر و مؤثرتر بوده و احتمال بروز عوارض، به‌خصوص در موارد اورژانسی کاهش می‌یابد.

بهبود روند تشخیص و درمان

دستگاه سی آرم متحرک علاوه بر قابلیت ارائه تصاویر در زمان واقعی، روند کار را برای پزشک بهبود بخشیده و تجربه خوبی را نیز برای بیمار رقم می‎‌زند. پزشک می‌تواند تصویربرداری را در مطب یا کلینیک خود انجام دهد و در این شرایط، نیاز نیست که بیمار برای عکس‌برداری به مرکز دیگری مراجعه کند. این مزیت برای بیمارانی که نیازمند مراقبت‌های پزشکی فوری هستند و پزشکانی که می‌خواهند روند کار بهتر و دقیق‌تری داشته باشند، قابل توجه است.

ویژگی مثبت دیگر سی آرم های متحرک این است که در مراکز پزشکی مختلف مثل اتاق اورژانس، اتاق عمل و کلینیک‌های سرپایی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. پزشکان با کمک تصویربرداری سریع و دقیق آن، تصمیم‌های آگاهانه بگیرند و بهترین راه درمان را برای بیماران خود انتخاب کنند.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها

دستگاه C-Arm متحرک نسبت تجهیزات تصویربرداری قدیمی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. هزینه خرید، تعمیر و نگهداری تجهیزات تصویربرداری قدیمی زیاد است. اما دستگاه سی آرم پرتابل به‌صرفه‌تر است، به نگهداری کمتری احتیاج دارد و فضای کمتری را اشغال می‌کند.

علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها، دستگاه سی آرم می‌تواند درآمدزایی کند. به این‌صورت که بیمار به جای مراجعه به مراکز دیگر برای عکس‌برداری، در همان‌جا این کار را انجام می‌دهد. این جنبه از سی آرم، هم برای پزشکان و مراکز درآمدزا است و هم روند تشخیص و درمان را برای بیمار تسریع و تسهیل می‌کند.

5 کاربرد دستگاه سی آرم

کاربردهای دستگاه سی‌آرم شامل موارد زیر می‌شود اما محدود به این 5 مورد نیست.

1.     کاربرد سی آرم در ارتوپدی

عملکرد خوب دستگاه سی آرم در ارتوپدی را نباید دست کم گرفت. با استفاده از C-Arm می‌توانید تصاویر زنده و با کیفیتی داشته باشید که در جای‌گذاری دقیق ایمپلنت‌ها، تشخیص و تراز کردن شکستگی‌ها و کارهای بسیار دیگر، اهمیت بسیار بالایی دارد. دستگاه های سی آرم می‌توانند تأثیر چشمگیری بر نتیجه جراحی‌هایی مانند جراحی‌های پیچیده ستون فقرات تا جراحی‌های ساده‌تر مانند تعویض مفاصل داشته باشند و دقت پزشک و ایمنی بیمار را تا حد زیادی بالا ببرند.

2.     سی آرم و فلوروسکوپی

فلوروسکوپی که اساس آن تهیه تصاویر زنده است، یکی از کاربردهای اصلی دستگاه سی آرم محسوب می‌شود. ارائه تصاویر بدون تأخیر از ساختار داخلی بدن نقشی حیاتی در عمل‌هایی مثل قرار دادن کاتتر یا وارد کردن استنت دارد. وضوح و سرعت بالای تصاویر C-Arm به پزشک اجازه می‌دهد تا با اطمینان خاطر بیشتری کار کند.

3.     مدیریت درد با سی آرم

دستگاه سی آرم کاربرد گسترده‌ای در تشخیص و مدیریت درد دارد. با کمک تصاویر با کیفیت و بدون تأخیری که ارائه می‌دهد، پزشک می‌تواند تزریقات را به محل دقیق منبع درد انجام داده و بیمار را از دردهای مزمن یا حاد راحت کند. تصویربرداری دقیق موجب می‌شود تا متخصصان بالینی درمان مورد نظر را فراهم و بیماران بیشتری، زندگی بدون درد را تجربه کنند.

کاربرد سی آرم در دامپزشکی

همان‌گونه که دستگاه C-Arm یک ابزار چندکاره در طب انسانی است، در دامپزشکی هم نقش مهمی را ایفا می‌کند. به عبارت دیگر، همان عملکرد را در دامپزشکی نیز دارد و در تشخیص دقیق بیماری‌ها و  انجام عمل‌های جراحی به دامپزشکان کمک می‌کند. درمان بیماری‌ها و مشکلات حیوانات خانگی و حتی حیوانات خاص با استفاده از C Arm نتایج بهتری را به دنبال دارد.

درمان اورژانسی با سی آرم

در دنیای پرخطر درمان اورژانسی، بیشتر به اهمیت و مزایای دستگاه سی آرم پی می‌بریم. قابلیت این دستگاه در تشخیص سریع و دقیق شرایط بسیار ارزشمند و کلیدی است. دستگاه C-Arm با انجام کارهایی همچون تشخیص شکستگی‌ها و شناسایی اجسام خارجی امکان مراقبت‌های فوری و دقیق را فراهم می‌کند که در اغلب موارد، به معنی بخشیدن زندگی دوباره است.

بهترین دستگاه های سی آرم در ایران

اگر به دنبال بهترین دستگاه سی آرم هستید، مواردی همچون سیستم خنک‌کننده قدرتمند، کیفیت تصویر بالا، حجم کوچک دستگاه، قابلیت مانور بالا و کاربرد آسان را باید مورد بررسی قرار دهید.

گروه تجهیزات پزشکی رئوف با واردات با کیفیت‌ترین دستگاه‌های سی آرم که مجهز به آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا هستند، همیشه بهترین‌ها را به جامعه پزشکی کشور عرضه می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دستگاه‌های سی آرم TCA 7، TCA 6، دستگاه سی‌آرم Quantic و Radius XP با ما در تماس باشید.

منابع

https://turnerxray.com/breaking-free-the-advantages-of-portable-x-ray-c-arms-in-medical-imaging-2/#:~:text=Improved%20Mobility%20and%20Flexibility,arms%20can%20easily%20be%20transported.

https://www.trivitron.com/blog/all-you-need-to-know-about-the-c-arm-x-ray-machines-2/

https://www.mavenimaging.com/blog/what-is-c-arm-used-for

http://perlove.com.cn/about/detail.asp?Id=294#:~:text=A%20C%2DArm%20machine%20is,the%20detector%20on%20the%20other.

https://www.perlove.net/everything-you-need-to-know-about-a-c-arm-machine/

https://lbnmedical.com/when-to-use-c-arm-machines/